Wawel

Wzgórze wawelskie  jest symbolem polskiej historii. Każde polskie dziecko zaczyna swą edukację historyczną od legendy o Smoku Wawelskim. Każdy polski uczeń odbywa wycieczkę klasową do Krakowa, aby zwiedzić katedrę z grobami królewskimi i zamek z renesansowymi krużgankami, które znajdują się na wawelskim wzgórzu.

Wzgórze wawelskie było zasiedlone od niepamiętnych czasów. Jest to miejsce suche, ale blisko rzeki, łatwe do obrony, ale i wygodne do zamieszkania. Słowianie zaiedlili je prawdopodobnie w VII wieku W tych przedhistorycznych czasach rozgrywa się akcja legendy o Smoku Wawelskim. Przekazana została potomnym przez błogosławionego Wincentego Kadłubka w Kronice polskiej http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=17159&from=publication . Według niego Smok zalągł się w jaskini pod Wawelem i zmuszał mieszkańców grodu wawelskiego do płacenia mu daniny w wołach. Został on zabity przez synów króla Kraka – legendarnego założyciela Krakowa. W XXI wieku okazało się jednak, że Smok Wawelski istniał naprawdę – tylko że przed ponad dwustu milionami lat. http://pl.wikipedia.org/wiki/Smok_(rodzaj) 

W historii Polski gród wawelski jest jednym z ważnych ośrodków kształtowania się polskiej państwowości.  W IX i X wieku był on stolicą plemiennego państwa Wiślan. Gród wawelski wraz z otaczającymi go podgrodziami od X wieku nosi nazwę Krakowa. Na Wawelu stanęły pierwsze, przedromańskie kościoły krakowskie, a następnie krakowska katedra. W 1054 r. Kraków stał się rezydencją księcia Kazimierza Odnowiciela i stolicą Polski. Odtąd, aż do 1596 r. w wawelskim zamku mieszkali królowie polski.

Za czasów Władysława Łokietka (1306 – 1333) Wawel został otoczony ceglanymi murami. W ich obrębie znalazł się zamek królewski, katedra i dwa inne kościoły oraz liczne zabudowania. W XV wieku król Kazimierz Jagiellończyk wzniósł potężne baszty obronne. Jego syn – Zygmunt I Stary przebudował natomiast zamek wawelski w stylu renesansowym. 

Najwyższą budowlą na Wawelu jest Wieża Zegarowa katedry wawelskiej. Jej potężny chełm w stylu barokowym jest ostatnią znaczącą budowlą na Wawelu z czasów I Rzeczypospolitej. W roku 1795 wzgórze zostało zajęte przez wojska austriackie i służyło im za koszary. Austriacy wyburzyli większość budynków poza katedrą i zamkiem. Wybudowali istniejący do dziś budynek szpitala, który góruje nad zboczem schodzącym ku Wiśle. Wojska austriackie opuściły Wawel dopiero w 1911 r., po czym został on przywrócony Polakom, jako miejsce pamięci narodowej. 

PODPISY POD ILUSTRACJE:

Makieta Wawelu z XVII wieku. Widać wiele zabudowań w środkowej części wzgórza, które zostały zniszczone przez austriackich zaborców. Na drugim planie katedra oraz zamek. [fot. www.infokrakow24.pl]

 

Przedsięwzięcie współfinansowane jest przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków otrzymanych od Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za Granicą w 2014 r.”