Dom Chopina w Żelazowej Woli

Dwór w Żelazowej Woli to miejsce urodzenia Fryderyka Chopina, wielkiego polskiego kompozytora, jednego z kilku zaledwie Polaków szeroko znanych na świecie. Jednak dwór ten, to także typowa siedziba szlachecka, jakich tysiące można było znaleźć jak Rzeczpospolita długa i szeroka.

Dwór w Żelazowej Woli wpisuje się w wyobrażenia Polaków o siedzibie szlacheckiej. Jest to parterowy budynek  przykryty tzw. polskim dachem. Od frontu znajduje się ganek: trójkątny tympanon podparty przez dwie kolumny. Ten charakterystyczny element, będący nawiązaniem do architektury antycznej, pojawił się przed głównym wejściem do dworów dopiero pod koniec XVIII w. Już jednak w XX w. uważano go za arcypolski i powielano w projektach w tzw. stylu polskim. Obecnie także znajduje on swoich naśladowców w stylu „dworkowym”. 

W roku urodzenia Chopina – 1810 – obecny dwór był jedną z oficyn większego założenia architektonicznego należącego do hrabiów Skarbków. W oficynie tej mieszkali rodzice Chopina, ponieważ jego ojciec Mikołaj był nauczycielem muzyki młodego hrabiego. Wkrótce jednak Chopinowie przenieśli się do Warszawy, a w Żelazowej Woli spędzali tylko okres letni. Zrządzeniem losu do XX w. z całego założenia przetrwała jedynie oficyna, w której mieszkali Chopinowie. Kolejni właściciele nie dbali należycie o to miejsce, które stopniowo popadło w zapomnienie.

Jego „odkrycie” dla Polaków zawdzięczamy rosyjskiemu kompozytorowi Miliji Bałakiriewowi. Wybrał się on na ówczesne zachodnie kresy Imperium Rosyjskiego, aby zobaczyć pamiątki po Chopinie. Relacja z jego pobytu w zrujnowanym domu Chopinów spowodowała wrzenie wśród polskiej elity. Przy wsparciu Bałakiriewa udało się wówczas w Żelazowej Woli wystawić pierwszy pomnik Chopina na ziemiach polskich. W 1928 r. dom został wykupiony przez Towarzystwo Przyjaciół Domu Fryderyka Chopina z przeznaczeniem na muzeum. Realizację tego projektu zakończono po II wojnie światowej. 

 

Przedsięwzięcie współfinansowane jest przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków otrzymanych od Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za Granicą w 2014 r.”