25 października w Orenburgu (Rosja, Południowy Ural) w obwodowej Bibliotece Naukowej im. N. Krupskiej odbyła się jubileuszowa konferencja naukowa poświęcona 150-leciu Powstania Styczniowego “Polscy zesłańcy w guberni orenburskiej“.
W ramach Konferencji w uroczystej atmosferze została otwarta przygotowana przez Archiwum Państwowe ekspozycja archiwalnych dokumentów pt. „Uczestnicy Powstania Styczniowego na zesłaniu w guberni orenburskiej”, prezentująca m.in. listy i wspomnienia zesłańców.
Dla polskich historyków Orenburskie Archiwum już od dawna jest bogatym źródłem wiedzy o losach Polaków na zesłaniu.
Obok ekspozycji archiwalnej zaprezentowano dwie wystawy: „ Literatura o zesłańcach Powstania Styczniowego” ze zbiorów Biblioteki Publicznej im. N. Krupskiej, oraz „ Polonijne wydania o losach zesłańców Syberii” ze zbioru centrum „Czerwone Maki”.
Na otwarciu brzmiały hymny narodowe Polski i Rosji, odczytano pozdrowienia prezesa Autonomii Narodowo-Kulturalnej „Kongres Polaków w Rosji” p. Haliny Subotowicz-Romanowej.
W konferencji uczestniczyło 130 osób, w tym historycy, badacze, naukowcy, nauczyciele historii szkol ogólnokształcących i gimnazjów, studenci, przedstawiciele placówek oświatowych i edukacyjnych z terenu orenburskiego, publiczność i media.
Wygłoszono 14 referatów, przygotowanych przez naukowców, archiwistów, wykładowców, krajoznawców z obwodu orenburskiego i czelabińskiego. Dwie osoby przedstawiły rosyjskie losy rodzin zesłańców.
Konferencja stworzyła możliwość wymiany poglądów na temat znaczenia powstania dla społeczeństwa polskiego i rosyjskiego oraz dla wzajemnych relacji, a także dostarczyła dużo nowej wiedzy na temat losów polskich zesłańców po powstaniu styczniowym w guberni orenburskiej.
Organizatorem konferencji było Orenburskie obwodowe centrum kulturalno-oświatowe „Czerwone Maki” Współorganizatorami były Państwowe Archiwum Obwodu Orenburskiego, Orenburska Uniwersalna Biblioteka Publiczna, Federalna Polska Autonomia Narodowo-Kulturalna „Kongres Polaków w Rosji” przy współudziale Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Zaplanowane jest wydanie materiałów Konferencji, materiałów badan na podstawie orenburskich źródeł archiwalnych, oraz opublikowanie najbardziej interesujących dokumentów archiwalnych, związanych z losami powstańców styczniowych, zesłanych do Orenburga.
Konferencja przyczyniła się do poszerzenia wiedzy o rola Powstania Styczniowego w rozwoju kulturalnym, politycznym i gospodarczym rejonu orenburskiego wśród mieszkańców obwodu orenburskiego, szczególnie wśród naukowców oraz studentów, którzy mieli okazję zainteresować się tematyką Powstania i jego różnymi nieznanymi dotychczas aspektami.
Obchody 150-lecia wybuchu Powstania Styczniowego z udziałem najwyższych władz RP oraz przedstawicieli instytucji i organizacji, były dla nas impulsem, natchnęły nas, mieszkających tysiące kilometrów od Warszawy. Pamięć historyczna nie zna bowiem granic czasowych.
Tak w Macierzy, jak i poza Polska jesteśmy dziećmi tej samej Ojczyzny i pomimo zawiłej i trudnej historii, narodowych tragedii i złego losu, który rozrzucił nas po całym świecie, jesteśmy z tego samego pnia narodu polskiego, kultywujemy te same tradycje, w potrzebie uruchamiamy narodowa solidarność.
Wanda Seliwanowska,
Prezes zarządu Orenburskiego obwodowego
centrum kulturalno-oświatowego
„Czerwone Maki”
Дорогие друзья!
От имени Конгресса поляков в России сердечно приветствую всех организаторов и участников научно-практической конференции «Польские ссыльные в Оренбургской губернии», посвящённой 150-летию Январского восстания 1863 г. в Польше. Эта важная историческая дата напоминает о самоотверженных сынах польского народа, поднявшихся на борьбу за освобождение своего отечества под прекрасным лозунгом «За нашу и вашу свободу». За свой порыв многие польские повстанцы поплатились жизнью, сотни и тысячи их были отправлены на каторгу и в ссылку. Но история польских ссыльных в отдалённых районах России - это не только рассказ о страданиях, жертвах. Многие поляки, в том числе и те, кто был поселён на окраинах тогдашней России, внесли огромный вклад в развитие культуры, науки, экономики этих земель и народов, их населявших. Их история, их судьбы – чрезвычайно важные и интересные страницы нашей общей истории.
Разумеется, эта конференция стала возможной, прежде всего, благодаря активной работе наших коллег из оренбургского Культурно-просветительского центра «Червоне маки» во главе с её председателем Вандой Селивановской, уже не раз проводившей совместно с Конгрессом поляков в России важные научные мероприятия, раскрывающие связи поляков и Полонии с Оренбургским краем.
Желаю всем участникам конференции узнать много нового и интересного и надеюсь, что прочитанные для вас доклады впоследствии будут опубликованы и будут доступны широкому кругу читателей.
С уважением