Pielgrzymka w 10. rocznicę poświęcenia Cmentarza Wojennego w Miednoje
2 września 2010 r. w ramach cyklu uroczystości związanych z obchodami 70-tej rocznicy Zbrodni Katyńskiej odbyła się druga – po katyńskiej – narodowa pielgrzymka do miejsca spoczynku polskich jeńców zamordowanych przez NKWD wiosną 1940 r. w Twerze. Czcząc pamięć jeńców obozu specjalnego NKWD w Ostaszkowie obchodzono także 10-tą rocznicę otwarcia i poświęcenia Polskiego Cmentarza Wojennego w Miednoje. Cmentarz został poświęcony 2 września 2000 roku przez abp. Tadeusza Kondrusiewicza, ówczesnego bp. polowego Sławoja Leszka Głódzia i bp. Mariana Dusia. Na obszarze o łącznej powierzchni 1,7 ha jest 25 zbiorowych mogił, w których spoczywają szczątki ponad 6,3 tys. funkcjonariuszy Policji II RP, Straży Granicznej, Korpusu Ochrony Pogranicza, Wymiaru Sprawiedliwości i Służby Więziennej oraz innych urzędników Państwa Polskiego i jego służb, pomordowanych w kwietniu 1940 r. w Kalininie (obecnie Twer) przez NKWD ZSRR. Polska nekropolia położona jest ok. 30 km od Tweru.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej skierował list do organizatorów i uczestników związanych z 70. rocznicą zbrodni na policjantach II RP oraz w 10. rocznicę otwarcia i poświęcenia Polskiego Cmentarza Wojennego w Miednoje.
Na uroczystości zorganizowane pod honorowym patronatem Marszałka Sejmu RP przybyła oficjalna delegacja reprezentująca najwyższe władze i urzędy państwowe, w której skład weszli m. in. wicemarszałkowie Sejmu Marek Kuchciński i Jerzy Wenderlich, podsekretarz stanu w MSWiA Zbigniew Sosnowski, podsekretarz stanu w MSZ Henryk Litwin, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert, p. o. Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski oraz przedstawiciele ambasady RP w Moskwie. Hołd swoim kolegom i poprzednikom, którzy dochowując wierności Ojczyźnie ponieśli ofiarę najwyższą, oddało dowództwo Policji na czele z komendantem głównym gen. insp. Andrzejem Matejukiem. Głównymi gośćmi byli jednak przedstawiciele rodzin ofiar zrzeszeni w strukturach Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939” i Federacji Rodzin Katyńskich, przybyli do Rosji specjalnym pociągiem. Honorową asystę stanowiła kompania oraz orkiestra reprezentacyjna Policji. Był też obecny wicegubernator Obwodu Twerskiego Jurij Ceberganow.
Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów i wspólnej modlitwy przed pomnikiem upamiętniającym rosyjskie ofiary reżimu stalinowskiego spoczywające w kompleksie cmentarnym Miednoje. Następnie na Polskim Cmentarzu Wojennym odprawiona została msza święta, której przewodniczył ks. płk Sławomir Żarski Naczelny Kapelan Policji.
– Przyszliśmy tu dziś, aby wobec Chrystusa zaświadczyć o naszych głębokich duchowych związkach ze spoczywającymi tu naszymi braćmi. Przybyliśmy tu z daleka, aby rozważając tajemnicę śmierci i zmartwychwstania naszego Pana, ocierać nasze łzy – mówił w homilii ks. płk Żarski. – Te tragiczne wydarzenia lat wojny stają się ziarnem, z którego wyrasta obfity plon polskiego patriotyzmu i tożsamości, na której budowana jest nowa Ojczyzna – dodał.
Duchowny przypomniał okoliczności i przebieg uroczystości otwarcia i poświęcenia cmentarza w Miednoje. Wspomniał nieżyjących już uczestników tamtej uroczystości śp. ks. prał. Zdzisława Peszkowskiego i ks. Zdzisława Króla. Podkreślił, że głównym przesłaniem tamtych wydarzeń był apel o pojednanie, dostrzegł aktualność tamtego wezwania.
– Motyw przebaczenia i pojednania, pojawił się nie tylko w słowach homilii bp. Dusia, ale także w przesłaniu nieodżałowanego Kapelana Rodzin Katyńskich, śp. ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, orędownika prawdy o Katyniu i innych tragicznych miejscach Golgoty Wschodu. Słowa te traktuję jako jego testamenti najważniejsze przesłanie tamtego czasu – powiedział.
Administrator diecezji polowej zaapelował o pojednanie. – Musimy serca nasze uwolnić od nienawiści. Każdy z nas, właśnie teraz, winien zdać egzamin przed Bogiem i przed samym sobą z „najtrudniejszego kunsztu – odpuszczenia win.” Ks. Żarski podkreślił, że proces pojednania nie może obyć się bez pełnego wyświetlenia prawdy o komunistycznych zbrodniach. – Chcemy prawdy o tej i innych zbrodniach nie dla zemsty, nie dla materialnych korzyści, ale dla dopełnienia sprawiedliwości, która będzie wiodła ku pojednaniu i przebaczeniu – powiedział.
Okolicznościowe przemówienia wygłosili m.in. Marek Kuchciński, Zbigniew Sosnowski, Andrzej Krzysztof Kunert, Minister Jan Stanisław Ciechanowski w swoim przemówieniu skierował słowa „Mordując Was tutaj 70 lat temu, chciano zamordować całą Polskę. Mówimy Wam – Polska o Was nie zapomni, „Jeszcze Polska nie zginęła”.
W imieniu „Rodziny Policyjnej 1939 r.” głos zabrała Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” Maria Nowak, która w zakończeniu zacytowała słowa Wielkiego Polaka Ojca św. Jana Pawła II: „Człowiek nie może stać się dla człowieka katem, że musi pozostać dla człowieka bratem”.
Następnie przybyłe z Polski rodziny i przedstawiciele władz państwowych złożyli wieńce oraz zapalili znicze.
Po zakończeniu części oficjalnej odbyło się spotkanie polskiej delegacji rządowo-parlamentarnej z władzami obwodu twerskiego oraz kierownictwem Memoriału Miednoje (w którego ramach funkcjonuje Polski Cmentarz Wojenny). Przy tej okazji sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przekazał do zbiorów Memoriału replikę munduru policjanta II RP.
Po raz pierwszy w historii obchodów rocznic Zbrodni Katyńskiej goście z Polski mieli możliwość wejścia na teren klasztoru w Ostaszkowie – jednego z trzech głównych obozów specjalnych NKWD dla jeńców polskich. Ostaszków położony jest ok. 190 km na zachód od Tweru, zaś prawosławny klasztor – Pustelnia Niłowo-Stołobieńskia – znajduje się w odległości 11 km od Ostaszkowa na wysepce Stołobnyj i częściowo na półwyspie Swietlica, na jeziorze Seliger. Uczestnicy pielgrzymki mogli zwiedzać zabudowania kompleksu klasztornego, którego początki sięgają XVI wieku, w tym skrzydła mieszczące niegdyś cele więzienne. Usypana przez polskich jeńców grobla prowadzi ze stałego lądu do bramy, przy której umieszczona została tablica z inskrypcją w języku polskim i rosyjskim, upamiętniającą pomordowanych Polaków. Po złożeniu przed tablicą wieńców i zapaleniu zniczy odbyła się procesja z ikoną Matki Boskiej Częstochowskiej do kaplicy nad brzegiem jeziora, gdzie po modlitwie ekumenicznej poruszające przemówienia wygłosili p.o. kierownika UdSKiOR Jan Stanisław Ciechanowski oraz sekretarz ROPWiM Andrzej Krzysztof Kunert.
Dotychczas niedostępny dla przybyszów z Polski imponujący klasztor ostaszkowski miał burzliwą historię. W 1928 r. w klasztorze po raz ostatni została odprawiona Święta Liturgia. Następnie został on skasowany, zaś wspólnota zakonna rozproszona. Po likwidacji klasztoru w jego zabudowaniach znajdowały się kolejno: kolonia karna, zakład dla młodocianych przestępców, obóz jeniecki dla jeńców polskich, szpital, dom starców. Od lat 60. zniszczony klasztor posiada status zabytku. W 1971 został zaadaptowany na schronisko turystyczne, jednak już pod koniec stulecia zespół zabudowań klasztornych był porzucony i zaniedbany. Dopiero po upadku ZSRR klasztor wrócił pod zarząd Diecezji Twerskiej i Kaszyńskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i został poddany niezbędnym pracom remontowym, pozwalającym na reaktywację życia mniszego. Część zabudowań została już wyremontowana, jednak potrzebny jest jeszcze ogromny nakład prac, aby obiekt przywrócić do dawnej świetności. Na tym większe uznanie zasługuje fakt, iż licząca znacznie ponad 400 osób grupa Polaków została podjęta obfitym i bardzo smacznym obiadem. Życzliwa i otwarta postawa duchownych prawosławnych daje nadzieję, że od tej pory wycieczki z Polski podążające szlakiem męczeństwa polskich jeńców na wschodzie bez przeszkód będą mogły odwiedzać ostaszkowski klasztor.
Zdjęcia z uroczystości można obejrzeć na stronie Niłowo-Stołobieńskiego klasztoru www.monastyr-nilova-pustyn.ru
Adam Siwek, Pielgrzymka do Miednoje i Ostaszkowa www.radaopwim.gov.pl
Krzysztof Stępkowski, Apel o prawdę i przebaczenie, „Nasza Służba”,
nr 15 (408), 1-15 września 2010 r., s. 14
www.osrp1939.policja.katowice.pl
List do uczestników uroczystości Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego
Czwartek, 2 września 2010
"Miednoje to jedna z najważniejszych nekropolii"
Organizatorzy i Uczestnicy uroczystości związanych z 70. rocznicą zbrodni na policjantach II Rzeczypospolitej oraz 10. rocznicą otwarcia i poświęcenia
Polskiego Cmentarza Wojennego w Miednoje
Drodzy Kombatanci i Funkcjonariusze Policji! Szanowni Przedstawiciele Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 roku” Federacji Rodzin Katyńskich!
Czcigodni Kapłani! Szanowni Państwo!
Zebraliśmy się na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje, aby złożyć kwiaty, zapalić znicze i uczcić pamięć wszystkich polskich patriotów, którzy walczyli i ginęli za naszą ojczyznę. Tych, którzy stanowili elitę niepodległej Polski, wywalczyli jej wolność, potem budowali nowoczesne, silne, niepodległe państwo. I którzy zostali skazani na zagładę i spoczęli w anonimowych mogiłach: w Katyniu, Miednoje, Piatichatkach i w wielu innych miejscach.
Szczególne pozdrowienia i wyrazy szacunku kieruję do członków Federacji Rodzin Katyńskich oraz Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 roku”. Jako Prezydent i Zwierzchnik Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pragnę podziękować Państwu za wszelkie wysiłki na rzecz upamiętnienia i uhonorowania polskich bohaterów pomordowanych na Wschodzie.
W roku obchodów 30-lecia polskiego Sierpnia warto przypomnieć, że dopiero czas „Solidarności” pozwolił na trwałe, materialne dowody pamięci o zamordowanych Polakach. Dzisiaj pragnę złożyć wyrazy wdzięczności wszystkim, którzy przez minione półwiecze nie lękali się świadczyć o prawdzie i podtrzymywali pamięć o zbrodni katyńskiej.
Wśród ofiar byli także policjanci z terenów zajętych przez sowiecką Rosję. Tam z rąk funkcjonariuszy NKWD śmierć poniosło sześć tysięcy trzystu uwięzionych w obozie w Ostaszkowie – policjantów, żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza i funkcjonariuszy Służby Więziennej. Skrytobójczo wymordowani w Twerze, miejsce wiecznego spoczynku znaleźli w Miednoje.
Cmentarz Wojenny w Miednoje jest jedną z najważniejszych polskich nekropolii rozrzuconych po całym świecie. Uczczenie w tym miejscu pamięci straconych w 1940 roku jest dowodem na to, że Polacy nigdy i nigdzie nie zapomną o swojej historii, o jej momentach tragicznych, ale i wzniosłych, o polskich dramatach i o polskich zwycięstwach. Ta pamięć to nasz obowiązek. Bohaterska postawa polskich funkcjonariuszy, którzy za swoją polskość zapłacili najwyższą cenę, jest bowiem integralną częścią naszej narodowej tożsamości i kształtuje naszą historyczną wrażliwość.
Dziękuję raz jeszcze wszystkim Państwu, którzy swoją dzisiejszą obecnością dają wyraz wierności ojczyźnie i pamięci o polskich bohaterach pomordowanych na Wschodzie. Cześć Ich pamięci!
Bronisław Komorowski
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
www.prezydent.pl
