Aktualności

30.05.2013

Procesje Bożego Ciała ulicami Petersburga

W carskiej Rosji procesje ulicami miasta w uroczystość Bożego Ciała były surowo zakazane. Mogły odbywać się one tylko na cmentarzu przykościelnym. W Petersburgu przez długi okres czasu odbywały się one centralnie na Wyborskim Cmentarzu przy kościele Nawiedzenia NMP tłumnie jednocząc wszystkich katolików mieście nad Newą. Głównymi ulicami Petersburga-Piotrogradu udało się przejść procesjom w dzień Bożego Ciała dwukrotnie. Pierwszy raz było to po rewolucji lutowej i obalenia caratu w dniu 4 czerwca 1917 r. Procesja ta zgromadziła tysiące katolików i w niej uczestniczyli także polskie oddziały wojskowe. Była to wyjątkowa procesja, o czym świadczy kilkadziesiąt zachowanych fotografii. Głównym organizatorem procesji był proboszcz parafii św. Katarzyny prał. Konstanty Budkiewicz, który wystąpił do Tymczasowego Rządu o odpowiednie pozwolenie. Była to jednak procesja bez niesienia Najśw. Sakramentu i bez baldachimu.



Druga procesja przeszła w dniu 30 maja 1918 r., a wiec wówczas, gdy w Piotrogrodzie rządziły już bolszewicy, którzy jednak wyraziły na nią swoją zgodę. Była to druga i ostatnia procesja w mieście nad Newą, gdyż władze sowieckie nigdy później nie dopuściły do tak wielkiej religijnej manifestacji.

Pierwsza kolumna procesji z Najśw. Sakramentem, która wyszła z kościoła św. Katarzyny na Newskim prospekcie, była prowadzona przez metropolitę mohylewskiego abp. Edwarda Roppa. Druga kolumna wyszła z kościoła metropolitarnego Wniebowzięcia NMP. Obie kolumny połączyły się na Litiejnym prospekcie i dalej już razem poruszały się w kierunku kościoła Nawiedzenia NMP. Tutaj, przy ołtarzu polowym abp E. Ropp odprawił Mszę Św.

Ks. Franciszek Rutkowski w książce o abp. J. Cieplaku (Warszawa 1934, s. 158) tak ją opisywał:
Szło duchowieństwo obydwóch obrządków, profesorowie Akademii Duchownej z rektorem, zwolna postępowały zakony w swych szatach, płynęły fale ludu, kroczyły bractwa, stowarzy¬szenia, związki, szumiał las chorągwi, sypało się kwiecie. Szli najbardziej liczni Polacy, dalej Białorusini, Litwini, Łotysze, Ro¬sjanie katolicy, szedł cały Petersburg katolicki, a pod niebo rozsłonecznione po raz pierwszy uderzył wielki, mocarny hymn „Twoja cześć, chwała", śpiewano przy akompaniamencie orkiestry św. Katarzyny. A wraz z procesją i śpiewem, niby nurt najgłębszy, płynęła jakowaś wielka cisza, spokój, szło tchnienie fal Chrystusowego pokoju i miłości. Wielki snąć był majestat tego pochodu, skoro wszyscy spotkani po drodze padali na kolana, zdejmowali czapki i ze zdumieniem patrzyli na niewidzialne i niezrozumiałe dla nich zjawisko: zjednoczenie obrządków i narodowości pod jed¬nym pasterzem i w jednym szeregu. Niejeden westchnął, za-zdroszcząc tym, którzy szli w szeregach, niejeden nienawiścią powodowany, zasłonił oczy przed blaskiem, który bił od jasnego orszaku”.

Z tej procesji zachowało się kilkanaście fotografii, które bardzo dobrze oddają atmosferę z przed lat. Widzimy na nich zastępy dzieci w bieli, liczne chorągwie i sztandary, widzimy baldachim i monstrancję z Najśw. Sakramentem. Na procesji widać tysiące wiernych, a jeszcze więcej ludzi zgromadzonych na ulicach miasta, którzy utworzyli żywy szpaler.

Procesje Bożego Ciała ulicami Petersburga zostały wznowione przez parafię św. Stanisława w 1997 r. Rok później procesję poprowadził Prymas Polski kard. Józef Glemp razem z abp. Tadeuszem Kondrusiewiczem. Przy kościele św. Stanisława procesje odbywały się do 2006 roku. Później odbywały na przemian w różnych parafiach. W dniu 2 czerwca 2013 r. procesja odbyła się po raz pierwszy między dwoma kościołami, najpierw była Msza św. w kościele Matki Bożej z Lourdes, a po niej ruszyła procesja eucharystyczna do kościoła św. Katarzyny na Newskim prospekcie. W czasie procesji wyróżniał się zwłaszcza relikwiarz bł. Jana Pawła II niesiony przez parafian kościoła św. Stanisława, którzy na głowach mieli krakowskie czapki, które nawiązywały do tego, że kard. Karol Wojtyła był arcybiskupem krakowskim. Relikwie błogosławionego Papieża były niesione po głównych ulicach miasta i w ten sposób rozpoczęła się „papieska” pielgrzymka po Rosji.
 

ks. Krzysztof Pożarski
Sankt Petersburg

 
 
Przedsięwzięcie współfinansowane jest przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków otrzymanych od Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za Granicą w 2014 r.”