to jednak nie przestaję czuć się synem tej ziemi i nic,
co jej dotyczy, nie jest mi obce.
Aktualności
Materiały z V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków za Granicą
Podsumowanie prac Światowego Forum Duszpasterstwa Polonijnego
Szanowny Panie Marszalku, Pani wice-marszałek, ekscelencjo!
Panie Prezesie,
Forum Duszpasterstwa Polonijnego zgromadził w sobie przedstawicieli duchowieństwa, sióstr zakonnych oraz świeckich z 14 krajów świata.
Rozpoczęliśmy częścią historyczną, przypominając sobie wielki wkład polskich duszpasterzy w kształtowanie patriotyzmu oraz udział księży kapelanów w walce o niepodległość naszej ojczyzny. Należy podkreślić szczególne zaangażowanie polskiego duchowieństwa w armii Hallera.
Dzieliliśmy się również wymianą doświadczeń w usprawnieniu działań służących pogłębieniu patriotycznej tożsamości Polonii oraz Polaków na obczyźnie.
Być może na początku powinniśmy się zapytać, czym jest patriotyzm?
Patriotyzm to umiłowanie, poszanowanie własnej ojczyzny. Postawa przejawiająca się w emocjonalnej więzi z historią, tradycją, ojczystym językiem, silnym powiązaniem z kulturą, czy nawet krajobrazem danego narodu, to również gotowość do służby, gotowość do poświęceń spraw osobistych, czasem nawet życia, bowiem ojczyzna traktowana jest jako wartość najwyższa.
Patriotyzm najpełniej realizowany jest poprzez dbanie o kulturę, tradycję, język ojczysty a także kultywowanie pamięci o bohaterach narodowych, szacunek do całego dziedzictwa narodowego.
Szczególnie dziś wyraża się także poprzez stawanie na straży dbałości o dobre imię Ojczyzny — Polski.
Dwa dni temu pewna osoba stwierdziła w tym miejscu, że jesteśmy w świątyni polskiej demokracji. Być może należy dzisiaj zapytać?
Jak zatem możemy ożywić i wzmocnić działania służące pogłębieniu patriotycznej tożsamości Polonii oraz Polaków z Zagranicy?
Myślę, że w byciu dobrym człowiekiem;
— kultywowaniu pamięci o bohaterach narodowych;
— trosce się o dorobek gospodarczy, intelektualny, duchowy i kulturalny ojczyzny;
— znajomość historii Polski
Niech także pewną inspiracją staną się słowa Jana Pawła II wygłoszone 3 czerwca 1991 r. na lotnisku w Masłowie koło Kielc
"Oto matka moja i moi bracia". Może dlatego mówię tak, jak mówię, ponieważ to jest moja matka, ta ziemia! To jest moja matka, ta Ojczyzna! To są moi bracia i siostry! I zrozumcie, wy wszyscy, którzy lekkomyślnie podchodzicie do tych spraw, zrozumcie, że te sprawy nie mogą mnie nie obchodzić, nie mogą mnie nie boleć! Was też powinny boleć! Łatwo jest zniszczyć, trudniej odbudować. Zbyt długo niszczono! Trzeba intensywnie odbudowywać! Nie można dalej lekkomyślnie niszczeć! — mówił św. Jan Paweł II.
Także i nas żyjących na co dzień poza granicami Kraju nie mogą nie obchodzić sprawy Polski.
Bardzo emocjonalnie debatowaliśmy i rozważali na temat: „Obrona dobrego imienia Polski5'.
Ten przepis wywołał olbrzymią burzę w wielu państwach świata.
Po latach nierównej i przegranej walki z mediami amerykańskimi, włoskimi, a także niemieckimi o nieużywanie tego rodzaju fałszujących historię i obraźliwych dla nas sformułowań Sejm przyjął ustawę w obronie dobrego imienia Polski.
Ale okazało się, że nam nie wolno bronić swego imienia. Nie wolno nam bronić niewinności Polski, że powinniśmy to przemilczeć i przyjąć pokornie, jak baranek idący na rzeź.
Oczywiście innym wolno się bronić z potężnym krzykiem i wrogim atakiem.
JAKO DUSZPASTERZE zawsze i wszędzie bronimy dobrego imienia Polski. Bronimy dobre imię naszego narodu, obojętnie jaki krzykliwy i potężny jest ten — kto nas atakuje. To jest nasz święty obowiązek.
Pamiętajmy co nas łączy:
Łączy nas niepodległa
Łączy nas język i kultura
Łączy nas wiara i miłość do ojczyzny
Łączy nas wspaniała historia i krew przelana Polskich bohaterów Łączy nas przede wszystkim wspólna odpowiedzialność za przyszłość naszej Ojczyzny!
W tym miejscu chciałbym również podkreślić, że uczestnicy panelu z radością podkreśli dobrą współpracę z polskimi konsulatami i ambasadami. Za to jesteśmy im wdzięczni.
Biorąc pod uwagę olbrzymi wkład polskich księży i sióstr zakonnych na emigracji, zwracamy się z prośbą aby Forum Duszpasterzy było stałym punktem wszystkich Zjazdów Polonii Świata.
Forum Duszpasterzy zwraca się również z prośbą do Rady Polonii Świata, aby w statutach Rady było odniesienie do wartości chrześcijańskich, które łączą zdecydowaną większość uczestników.
Na zakończenie chciałyśmy serdecznie podziękować ks bp Wiesławowi Lechowicz za opiekę nad polonijnym duszpasterstwem oraz jego niesamowitą dyspozycyjność pod tym względem.
Komentarz do obrad Światowego Forum Organizacji Polonijnych w ramach V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków za Granicą
Forum obradowało w Sali Kolumnowej Sejmu RP w dniach 21-22 września br.
Wzięło w nim udział około 100 delegatów z całego świata. W pierwszym dniu obrad wygłoszono 18 referatów, a w czasowo ograniczonej dyskusji wzięło udział 7 osób. W drugim dniu obrad wygłoszono 5 referatów (MSZ, SWP i Senat) oraz wysłuchano 6 prezentacji inicjatyw polonijnych z W. Brytanii, Szwecji, Austrii i Ukrainy. Na dyskusje zabrakło czasu.
Trudno dokonać merytorycznego podsumowania Forum Organizacji Polonijnych na przebieg, którego nie miałam wpływu, dlatego ograniczę się do komentarza oraz przekazanie niezbędnych informacji.
Informacja
W styczniu br Prezydium RPS powierzyło mi role koordynatora tego Forum.
Wiedziałam, że nie łatwe to zadanie ze względu na różnorodność zorganizowanego życia polonijnego, którego nie da się ująć cyframi, bo dotyczy relacji międzyludzkich na różnych jej płaszczyznach.
Przygotowany program pt "Polonia nie jeden ma wymiar" podzielony był na 5 Sesji tematycznych. Na 5 płaszczyznach dyskusyjnych chciałam przedstawić:
1. Wkład Polonii i Polaków za granica w walce o Niepodległa na przestrzeni 100 lat
2. Trzy pokolenia o Polsce i Polonii— wczoraj, dziś i jutro-ich wkład i wizja
3. Współpraca z Polonia i Polakami za granica przedstawiona przez przedstawicieli Rządu, Sejmu i Senatu RP oraz organizacje pozarządowe
4. Działalność polonijna— zorganizowana struktura czy grupa(y) na Facebooku...?
5. Organizacje polonijne a apolityczność
Każda Sesja miała swoich referentów — w sumie było ich 11 i każda kończyła się 30 min dyskusją. Tak przygotowany plan przesłany został do Stowarzyszenia Wspólnota Polska na 2 miesiące przed Zjazdem. Wiekim zaskoczeniem było poinformowanie mnie na 2 tygodnie przed Zjazdem, że SWP bez konsultacji dokonała zmian w programie, który polegał na:
1. Wprowadzeniu 6 dodatkowych referentów
2. Wykreśleniu ustalonych przeze mnie prezenterów, wprowadzając osoby według własnego klucza
3. Zablokowano udział Waldemara Tomaszewskiego z Litwy jako Moderatora Sesji V
4. Zmieniono tematy zaplanowanych referatów
Bez uzgodnienia przesuwano delegatów, którzy zgłosili się do uczestnictwa w Forum Organizacji Polonijnych do innych tematycznie Forum.
Tak przygotowany i zrealizowany przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska program wywołał ogólne niezadowolenie. Referaty i prezentacje wypełniły prawie cały czas zaplanowanych obrad pozbawiając delegatów możliwości merytorycznej dyskusji, na którą tak bardzo liczyli. Zabrakło również czasu na podsumowania dwu dniowych obrad
tego Forum. Delegaci w krótkich wystąpieniach wyrażali dezaprobatę na tak instrumentalne traktowanie środowisk polonijnych. Dlatego merytorycznego podsumowania, jeżeli tego można dokonać powinno to zrobić Stowarzyszenie Wspólnota Polska.
Komentarz
Forum Organizacji Polonijnych od początku cieszyło się największym
zainteresowanie,świadczy o tym ilość zgłoszonych delegatów.Delegaci Forum mieli ściśle sprecyzowane oczekiwania.Chcieli nie tylko podzielić się osiągnięciami,wizją przyszłości oraz współpracy na różnych szczeblach życia polonijnego ale również wzbogacić swoją wiedzę czerpiąc z skarbca innych środowis.Oczekiwali szerokiej dyskusji z przedstawicielami władz państwa polskiego i organizacjami pozarządowymi o wizji współpracy, wsplnych projektach i wspólnym rozwiązywaniu problemów polonijnych na różnych kontynentach świata. Niestety,ich oczekiwania nie miały zakończenia satysfakcjującego, bowiem obrady zdominowały wystąpienia (18 referatów), których zdecydowanie było za dużo. Wystąpienia przedstawicieli władz państwowych oraz Stowarzszenia Wspólnota Polska (9 referatów bez ograniczeń czasowych) dotyczyły wizji współpracy z Polonią i Połakomi za granicą, często powtarzane były te same kwestie.Szkoda tylko, ze nasi dostojni goście po wygłoszeniu cennych informacji opuścili salę za wyjątkiem Dyr.Biura Polonijnego Senatu. Tematy przez nich poruszane mogły być platwormą szerokiej dyskusji dla obupulnych korzyści. Nie było więc dialogu, a prowadzony monolog w którym sami siebie przekonywaliśmy do swoich racji był bez znaczenia.
Ciekawy był rys historyczny przygotowany i zaprezentowany przez Teresę Szakowską— Łakomy i Jagodę Kaczorowską o wkładzie Polonii i Polaków za granicą w walce o Niepodległą,był chyba jedynym na Zjeździe tego rodzaju tematem z okazji 100 lecia Święta Niepodległości.
Wystąpienia przedstawicieli 3 pokoleń były bardzo interesujące ze względu na ich różnorodność w przestrzeni i czasie w walce o wolną niepodległą Ojczyznę na wszystkoch kontynentach świata.Wszyscy podkreślali, że Ojczyzna była i jest tym akumulatorem inspirującym nas do działania na różnych płaszczyznach życia społecznego,kulturalnego i politycznego nawet wtedy kiedy w Polsce nie mamy współpartnera. We wszstkich referatach mówiono o wielkim zaangarzowaniu Polonii na rzecz obrony dobrego imienia Polski i Polaków podkreślając,że jest to dla nas temat oczywisty i bezdyskusyjny.
W Sesji IV młode pokolenie zastanawiało się czy zorganizowane życie polonijne jest nam potrzebę. W swoich wystąpieniach podkreślali że Facebook i inne media społecznościowe są bardzo pomocne bowiem zwiększają zasięg działania, ale nigdy nie zastąpią struktur organizacyjnych które mają jasno określone cele i zadania, są przewidywalne,weryfikowalne i uporządkowane. Podkreślano równeż,że najnowsza Polonia żyje Polską prosto z Polski i nie czuje braku odewania, a raczej poczucie tymczasowości. To powoduje brak ich zainteresowania w tworzeniu lub uczestniczeniu w zorganizowanym życiu polonijnym.Widzą oni ogromną rolę i wyzwanie które stoją przed organizacjami parasolowymi i państwem polskim by zaktwizować młodą Polonię.
Uważają,że należy zastanowić się jak budować pasy transmisyjne pomiędzy bogatym życiem polonijnym wcześniejszych organizacji a tą nową Polonią.
Organizacje polonijne a apolityczność, to temat zaplanowany w moim programie.W ostatniej chwili został z programu skreślony przez SWP. Wcześniej jednak przygotowany na ten temat referat wygłosił Roman Śmigielski, który w wymiarze historycznym ukazał wielkie dziedzictwo emigracji politycznej w okresie rozbiorów, okupacji hitlerowskiej i komunistycznej.W rozważaniach nad politycznością a aolitycznością przedstawił wiele przekonywujących argumentów. Organizacje polonijne, które podejmują różnego rodzaju działania w kraju swego zamieszkania, lub na arenie międzynarodowej w obronie polskiej mniejszości narodowej lub innej kwestii — uczestniczą w życiu politycznym. Zatem
Organizacje polonijne które podejmują tego rodzaju działania do pewnego stopnia są polityczne. Powinny być jednak apartyjne, nie związane z żadną partią polityczną.
Po wysłuchaniu 18 referatów przewidziana była 30min dyskusja.
W drugim dniu nie było wizyty studyjnej jak ogłoszono w programie. W Sali Kolumnowej kontynuowane były obrady. Ciekawe były wystąpienia przedstawicieli MSZ i Dyr.Biura Polonijnego Kancelarii Senatu na temat składanych i realizowanych projektów polonijnych oraz prezentacje inicjatyw polonijnych przez delegatów z różnych państw Europy.
Na dyskusję nie było czasu dlatego do prezydium Forom Organizacji Polonijnych wpłynęły: uwagi— prośby— wnioski— postulaty i apele.
Uwagi:
1. W wystąpieniach przedstawicieli Rządu, Sejmu i Senatu powtarzane były te same
informacje. Ich czas wystąpienia był dłuższy niż osób reprezentujących Polonie, to spowodowało wycięcie czasu na dyskusje i wypowiedzi delegatów
reprezentujących organizacje z całego świata.
2. Brak dyskusji w tematycznych blokach stworzyło sytuacje, że delegaci po wysłuchaniu 18 referatów nie byli w stanie skupić się nad poszczególnymi tematami i zapamiętać poruszane w nich kwestie.
3. Uważamy,że powinien być przeznaczony czas na dyskusje i pytania po każdym referacie
4. Referaty powinne być krótkie i merytoryczne, delegaci powinni zgłosić tematy na przyszły Zjazd np Problem odbierania polskich dzieci przez Urzędy Socjalne. Groźna ideologia Gender wprowadzana do szkół.
5. Zjazd powinien odbywać się częściej niż 6 lat
6. Forum Organizacji Polonijnych powinno stworzyć pole do współpracy pomiędzy organizacjami. Zbyt dużo czasu przeznaczono na opis zarysu historycznego, źródeł danych organizacji. Trzeba patrzeć w przyszłość: konkretne dziedzin współpracy pomiędzy Wschodem i Zachodem. Więcej czasu na mówienie o problemach i szukanie wspólnych rozwiązań.
Proźba:
1. Do RPŚ o wsparcie wniosku do Rządu RP w sprawie przyspieszenia prac i rozmów z rządem Federacji Niemiec dotyczących zapisów traktatowych o dobrym sąsiedztwie i przyjazdnej współpracy między Polską a Niemcami z których Niemcy nie wywiązują się.
2. O współpracę na płaszczyźnie wydarzeń kulturalnych z organizacyjnymi polonijnymi całego świata( informacji, materiałów,wystaw itp)
Rezolucje:
1. Kongres Polonii Amerykańskiej (KPA) New Jersey wnioskuje o przyznanie stałego miejsca przedstawicielowi KPA USA w Radzie Polonijnej przy Prezydencie RP. Polonia w USA jest największą grupa Polaków na całym świecie poza krajem ojczystym. Jest bardzo aktywna w działalności kulturalno-oświatowej, historycznej i politycznej, zarówno w USA jak i w Polsce. Wierzymy, że taki przedstawiciel Polonii byłby wiarygodnym źródłem informacji dla doradców Pana Prezydenta, oraz mógłby brać udział w Sejmowej Komisji d/s Łączności z Polonią oraz być kontaktem w organizacji imprez polonijnych w USA.
2. KPA New Jersey od lat upomina się o program informacyjny w telewizji państwowej TVP Polonia która jest naturalnym wyborem do tego celu.W chwili obecnej jedynym programem anglojęzycznym w telewizji internetowej w USA jest TV Republika. Bardzo prosimy o poważne rozpatrzenie tej rezolucji.
Wnioski:
1. Delegaci Forum Organizacji Polonijnych oczekują od Polski partnerstwa i podmiotowego traktowania.
2. Prosimy o sprawniejszą realizację spraw związanych z przyjętą ustawą o Repatriacji wobec Polaków i Polonii ze Wschodu.
3. Zwiększenie ilości przyjazdów dzieci i młodzieży do Polski na wakacje.
4. Wzmocnienie wsparcia dla Polonii w Ameryce Południowej oraz w krajach Europy Środkowo— Wschodniej.
5. Wzmocnienie społecznych szkół polonijnych oraz szkół z polskim językiem nauczania w obcych systemach edukacji.
Postulat:
1. 1/3 Narodu Polskiego mieszka poza granicami RP. Nie może być tak aby ta część Narodu nie miała wpływu na rozwój i losy Ojczyzny. W związku z tym przedstawiciele organizacji polonijnych z całego świata-uzestnicy V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy zwracają się do kompetentnych władz ustawodawczych i wykonawczych RP o wszczęcie procedur mających na celu powstanie odrębnego okręgu wyborczego dla Polaków zamieszkałych poza granicami Polski. W okręgu tym powinni mieć czynne i bierne prawo wyborcze jedynie Polacy, których miejsce zamieszkania znajduje się poza Polską. Wielkość tego okręgu pod względem ilości mandatów powinna być co najmniej taka jak okręgu wyborczego Nr.l
Apel do polskich stowarzyszeń
1. Apelujemy do polskich stowarzyszeń na świecie, aby w zdecydowany sposób wyraziła swoją opinię,tak by przekonać Opactwo na Monte Cassino, do zmiany swoich decyzji i wyrażenia zgody na postulaty Ambasady RP (2 postlaty)
a. Sformalizowanie prawa do swobodnego i bezpłatnego dostępu do pomników istniejących od ponad 70 lat, w formie konkretnego aktu prawnego, gwarantującego niezależnego od najemcy dostępu do pomników
b. Zmiany umowy najmu w punktach, w których przewiduje się działalność niegodną z sakralnym charakterem tego miejsca, taką jak produkcja piwa.
APEL
Od prawie 30 lat prawa Polaków na Litwie są przez władze litewskie notorycznie łamane. Procederu tego w najmniejszym stopniu nie zmieniło wynegocjonowanie i podpisanie 26 kwietnia 1994r, przez Prezydentów RP i Republiki Litewskiej TRAKTATU o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, mimo że ten akt prawny gwarantował Polakom na Litwie i Litwinom w Polsce szerokie prawo jako mniejszościom narodowym.Łamanie podpisanych umów traktatowych odbywa się przy konsekwentnej obojętności władz polskich, które zachowują się tak jakby nie czuły się do czegokolwiek zobowiązane postanowieniami Traktatu. Co gorzej, ostatnio pojawiły się wypowiedzi sugerujące, że przynajmniej niektóre postanowienia Traktatu, Polska traktuje jako zbyt wygórowane( wypowiedz prezydenta RP Andrzeja Dudy), względnie niesłuszne (wypowiedz ministra Spraw Zagranicznych Jacka Czaputowicza).
W tej sytuacji, my -przedstawiciele Polonii i Polaków za Granicą, zgromadzeni w Warszawie w dniach 20-23 września 2018 r na V Światowym Zjeździe Polonii i Polaków z Zagranicy
APELUJEMY
Do Najwyższych Władz Rzeczpospolitej Polskiej
Prezydenta Andrzeja Dudy — Marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego — Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego — Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego — Ministra Spraw Zagranicznych Jacka Czaputowicza — o to by:
1. Zagwarentowały przestrzegania należnych praw Polakom na Litwę zawartych w Traktacie polsko-litewskim
2. Powołały komisję ekspertów z udziałem przedstawicieli reprezentujących organizacje Polaków na Litwie oraz niezależnych od polskich władz środowisk kresowych z Polski, które by dokonały oceny wykonywania postanowień Traktatu odnośnie praw mniejszości polskiej na Litwie i litewskiej w Polsce.
3. Opracowała „mapę drogową" działań, mającą doprowadzić do jak najszybszego i pełnego zapewnienia obu mniejszościom należnych praw.
4. Poinformowała opinię publiczną o rezultatach prac komisji, w szczególności o zamierzonych działaniach, których celem byłoby przeciwstawienie się dyskryminacji Polaków na Litwie.
Podsumowanie obrad Światowego Forum Kultury Polonijnej (SFKP) w ramach V Zjazdu Polonii i Polaków za Granicą, wygłoszone przez Marka Domaradzkiego w czasie Sejmu Polonijnego 22.09.
Twórcy Forum:
Maria Koc, Wicemarszałek Senatu Rzeczpospolitej Polskiej
prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz
Marta Sokołowska, Stowarzyszenie ‘Wspólnota Polska’
Marek Domaradzki, Prezydium Rady Polonii Świata
Szanowni Państwo,
mam zaszczyt i przyjemność dokonać podsumowania pracy Światowego Forum Kultury Polonijnej.
Statystycznie, w obradach ŚFKP, które odbyły się w Sali Plenarnej Senatu RP wzięło udział 72 delegatów z całego świata, zostało wygłoszonych 12 referatów, w dyskusji zabrało głos 31 uczestników naszego Forum.
Do tej statystyki konieczne jest włączenie 4 osób, które przez kilka miesięcy koordynowały prace nad profdem Forum i doprowadziły do jego wartościowego zaistnienia. Te osoby koordynatorzy ŚFKP to: Pani Marszałek Senatu RP Maria Koc, prof. Jan Wiktor Sienkiewicz, Marta Sokołowska i ja. Dziękujemy również za wsparcie i pomoc Pani Iwonie Moskalik-Tymie, Panu Janowi Krasowskiemu z Biura Polonijnego Senatu oraz wolonariuszkom Hannie Hivojnie i Wiktorii Jermalenak.
Czuliśmy duża odpowiedzialność, tworząc i dyskutując profil Forum Kultury Polonijnej. Tym bardziej, że jak powiedział Św. Jan Paweł II w UNESCO: „Naród jest bowiem wielką wspólnotą ludzi, których łączą różne spoiwa, a nade wszystko kultura. Naród istnieje z kultury i dla kultury”.
Spotkaliśmy się ramach V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków za Zagranicą, świętując rocznicę Niepodległej Polski. Stąd temat forum: „Kultura polska poza granicami kraju. Dokonania i perspektywy: 1918 — 2018 — 2118” nadał ton naszej pracy. Odnosił się do dokonań Polaków poza granicami kraju w minionym stuleciu, określił fundament, na którym możemy budować i tworzyć przyszłe wartości kultury polonijnej.
Wychodząc naprzeciw tak określonemu tematowi, oparliśmy program Forum Kultury Polonijnej na triadzie pojęć definiujących kulturę: „Słowo-Obraz-Dźwięk”. Wszystko, co stworzyła kultura (poprzez swoich twórców) można zamknąć w tych trzech, tak pojemnych, słowach. Każde z powyższych pojęć znalazło odniesienie w czasie wygłoszonych prelekcji oraz w czasie po— prelekcyjnych dyskusji.
Najkrócej ideę naszego forum można ująć jako:
— część inauguracyjną;
— retrospektywną i postulatywną;
— część dyskusyjną.
Dyskusyjna część Forum Kultury Polonijnej, referowana przez Polonię i Polaków mieszkających za granicami, miała na celu omównie bieżącej działalności kulturalnej w środowiskach polonijnych oraz wypracowanie postulatów rozwoju kultury polskiej poza granicami Polski na kolejnych (symbolicznie) 100 lat.
Postawiono główne pytania o przyszłość kultury polskiej na emigracji i jej popularyzację na świecie. Jej formuła była moderowana rozmową.
Takie podejście dało szansę na przyjrzenie się polonijnej kulturze i określenie jej kondycji dzisiaj — i próbę określenia perspektyw na kolejnych 100 lat, na bazie 100-letniej przeszłości Niepodległej i jej miejsca w kulturze świata.
Nie wyczerpaliśmy tematu, który pozostał nie do końca zgłębiony tak, jak płynne jest słowo, jak ulotny jest dźwięk i jak umykający jest obraz zdarzeń.
Nie zmienia to faktu, że zetknęliśmy się z wieloma znakomitymi projektami i twórcami.
Pojawiły się piękne motta, warte zauważenia i może zapamiętania, jak np. „Kultura to misterium ciągłości”, czy „Polonia i Polacy za granicami to najlepsi ambasadorzy polskości”.
Poszerzeniem i dopełnieniem naszej perspektywy w odniesieniu do kolejnych 100-lat kultury polskiej na emigracji, były „wizyty studyjne”. Mieliśmy okazję odwiedzić i poznać ważne instytucje Rzeczpospolitej, które dbają, wspierają i często współtworzą kulturę polską poza granicami Kraju. Zarówno Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jak i Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Instytut Adama Mickiewicza podjęli nas bardzo gościnnie, prezentując swoje dokonania w obszarze kultury polonijnej oraz — co dla polskiej kultury i polskich twórców żyjących i pracujących za granicą jest bardzo ważne, projektowane propozycje współpracy na pomysły i projekty, wypływające ze środowisk polonijnych. Były to warsztaty bardzo praktyczne, wskazujące na nowe oferty i „narzędzia”, które Rzeczypospolita Polska kieruje ku twórcom kultury polskiej poza Polską.
A oto nasze postulaty:
Światowe Forum Kultury Polonijnej postuluje podejmowanie kompleksowych działań na rzecz kultury polonijnej i polskiej za granicą przez podmioty i środowiska w kraju i na emigracji poprzez w szczególności:
1/ Budżetowanie projektów i działań kultury polonijnej i polskiej za granicą jako narzędzia utrzymania jej ciągłości i nieprzemijającej wartości;
2/ Konsolidacja środowisk polonijnych różnych krajów w tworzeniu znaczących projektów kulturalnych;
3/ Wymiana doświadczeń i dorobku między środowiskami polonijnymi i polskimi na świecie;
4/ Włączenie młodej Polonii w struktury organizacyjne oraz w proces tworzenia nowych projektów kultury polonijnej i polskiej za granicą;
5/ Rozszerzanie oferty kulturalnej poza lokalne środowisko polonijne, ze szczególnym uwzględnieniem krajów osiedlenia;
6/ Stworzenie funduszy wspierania niekomercyjnych projektów artystycznych polskich za granicą i polonijnych;
7/ Organizowanie regularnych spotkań środowisk twórczych w zakresie kultury polonijnej i polskiej za granicą;
8/ Wsparcie liderek/liderów kultury polonijnej i polskiej za granicą, w szczególności w obszarach pozyskiwania środków finansowych i mentoringu oraz korzystania ze współczesnych narzędzi technologicznych;
9/ Popularyzacja różnych form interwencji, prowadzących do zmiany sytuacji Polonii i Polaków za granicą, np. petycje;
10/ Pełne rozpoznanie dorobku i znaczenia kultury polonijnej i polskiej za granicą w odniesieniu do kultury światowej;
11/ Utworzenie w Polsce narodowej szkoły tańców ludowych w celu wsparcia polonijnych inicjatyw i promocji polskiego folkloru;
12/ Wydawanie antologii kultury emigracyjnej i włączenie jej do obiegu dziedzictwa narodowego;
13/ Stworzenie bazy danych dorobku polskiej kultury na emigracji;
14/ Włączenie kultury polskiej na emigracji do powszechnej wiedzy i świadomości w Polsce;
15/ Pilne powołanie Narodowego Muzeum Sztuki Polskiej na Swiecie.
Naszym zdaniem, realizacja tego ostatniego postulatu jest zadaniem niezwykle ważnym dla zachowania, utrwalenia i rozwoju polskiej kultury artystycznej na świecie.
Czas pokaże, co zostanie zrealizowane z tych szlachetnych zamierzeń.
Nas już nie będzie za 100 lat, gdy nasi następcy spotkają się na kolejnych obchodach wiekopomnej rocznicy odzyskania Niepodległości.
Ale dziś możemy powiedzieć, że podjęliśmy wyzwanie czasu w stworzeniu punktów odniesienia, płaszczyzny dalszego działania nie tylko dla utrzymania kultury polskiej, ale jej rozpowszechnienia i rozwoju dla dobra przyszłych pokoleń Polaków i Rzeczpospolitej.
Podsumowanie obrad Światowego Forum Sportu i Turystyki Polonijnej (ŚFSiTP) w ramach V Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy, przedstawione przez Małgorzatę Kwiatkowską w trakcie posiedzenia Sejmu Polonijnego w dniu 22 września 2018 roku
Twórcy Forum:
Amb. Witold Rybczyński, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Polski Komitet Olimpijski Tomasz Różniak, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”
Kaja Gzyło, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”
Marek Guzowski, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”
Małgorzata Kwiatkowska, Rada Polonii Świata
Współpartnerzy:
Waldemar Kraska, Senator Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Kraśnicki, Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego Robert Andrzejczyk, Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej Michał Fijoł — Członek Zarządu LOT
Słowniczek skrótów:
MSZ — Ministerstwo Spraw Zagranicznych
PiPzZ — Polonia i Polacy z Zagranicy
PKOI — Polski Komitet Olimpijski
POT — Polska Organizacja Turystyczna
PZS — Polskie Związki Sportowe
SWP — Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”
Szanowni Państwo,
mam zaszczyt i przyjemność przedstawić rekomendacje Światowego Forum Sportu i Turystyki Polonijnej. W obradach ŚFSiTP, które miały miejsce w dniach 21-22 września 2018 r. w siedzibie Polskiego Komitetu Olimpijskiego (PKOI) wzięło udział 61 delegatów z całego świata oraz zaproszeni goście.
Po wystąpieniach i prezentacjach oraz zapoznaniu się z przedstawionym Kalendarium Wydarzeń Sportowych, przygotowanym przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” wspólnie z Polskim Komitetem Olimpijskim, nastąpiła szeroka dyskusja, w wyniku której uczestnicy ŚFSiTP przygotowali poniższe rekomendacje (w nawiasie podane są instytucje i organizacje, które je zainicjują):
1. Rekomendacje dotyczące sportu polonijnego
a. Polonijny sport i rekreacja fizyczna są najprostszą organizacyjnie formą pobudzenia świadomości polskiego pochodzenia, a szczególnie integracji młodzieży polonijnej. Powinniśmy pamiętać o młodej polskiej emigracji i kolejnych pokoleniach w każdej dziedzinie życia polonijnego oraz wypracować procesy, zachęcające dzieci i młodzież polonijną do przyjazdów do Polski.
b. Aktywna działalność Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” na płaszczyźnie rozwoju sportu i rekreacji polonijnej powinna zbliżać nas do zwiększenia wydarzeń polonijnych w konkretnych kategoriach, jak np. powrót do Mistrzostw Świata Polonii w tenisie, usankcjonowanie turnieju golfowego (Mistrzostwa Polonii w golfie) oraz dalszy rozwój żeglarstwa. Wszystkie dziedziny aktywności Polonii, w tym również sportu i turystyki, zawsze działały i działają na rzecz dobrego imienia Polski i Polaków oraz promocji Polski.
c. Na mapie aktywności polskiego sportu i bezpośrednich kontaktów z Polonią na całym świecie są: Światowe Letnie Igrzyska Polonijne odbywające się co dwa lata na przemian ze Światowymi Zimowymi Igrzyskami Polonijnymi, organizowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” wraz z władzami danego miasta, na terenie którego to wydarzenie ma miejsce oraz Światowe Polonijne Sejmiki Olimpijskie mające długoletnią tradycję, organizowane przez Polski Komitet Olimpijski. Polonia i Polacy za Granicą powinni promować je jak najszerzej w kraju zamieszkania (SWP, PKOI oraz PiPzZ).
d. Doceniając wysiłki Polskiego Komitetu Olimpijskiego na rzecz sportu zwracamy się o rozszerzenie działalności na rzecz rozwoju polonijnych Klubów Olimpijczyka na świecie oraz odwiedzanie przez polskich olimpijczyków miejsc, w których prowadzona jest polonijna działalność sportowa. Sukcesy polskich sportowców budują pozytywny wizerunek Polski i zbliżają ludzi innych narodowości, którzy mają kontakt z osobami polskiego pochodzenia (np. małżeństwa mieszane) (PKOI).
e. Zwrócenie się do kierownictwa Muzeum Sportu i Turystyki (SiT) o przygotowanie i otwarcie w Muzeum SiT stałej ekspozycji sportu polonijnego i ruchu olimpijskiego. Jednocześnie prosimy Polonię i Polaków za Granicą o gromadzenie i przekazywanie pamiątek do wyposażenia tego muzeum (SWP/PKOI oraz PiPzG).
f. Rozszerzenie współpracy polonijnych organizacji sportowych ze Związkami Sportowymi w Polsce (SWP/PKOI zawiadomi PZS, a PiPzG będą inicjować kontakty).
g. Apelujemy o wzmożenie działań na rzecz udziału w wydarzeniach sportowych Polonii Ameryki Łacińskiej oraz krajów dalekiego Wschodu (SWP, MSZ).
h. Wykorzystywanie praktyk studenckich w Wyższych Szkołach Wychowania Fizycznego dla przeprowadzania ich w środowiskach polonijnych za granicą z programem trenerskim (inicjacja przez SWP).
i. Rozważenie możliwości organizowania letnich obozów szkoleniowych dla organizatorów życia sportowego i turystycznego wśród Polonii i Polaków za Granicą (SWP).
j. Ujednolicenie systemu szkolnych polonijnych turniejów sportowych w poszczególnych krajach (SWP i PiPzG).
k. Przygotowanie i wydanie jednego wzoru medalu sportowego na imprezy sportowe dla szkół polonijnych (SWP).
L. Apelujemy do organizacji polonijnych planujących przedsięwzięcia, aby zainteresowały się możliwością zdobywania środków finansowych od władz municypalnych w kraju zamieszkania oraz w przypadku Europy, z funduszy unijnych, a także ze środków publicznych i fundacji w Polsce (PiPzZ). Jednocześnie apelujemy do SWP oraz MSZ, aby informowali orgnizacje polonijne o terminach składania podań o dotacje z Senatu i z funduszy dostępnych poprzez MSZ.
m. Zwrócenie się do organizatorów różnych Światowych Sportowych Igrzysk Polonijnych o zwiększanie dofinansowywania uczestnictwa dzieci i młodzieży ze Wschodu i Zachodu w tych wydarzeniach (SWP).
n. Przyjęcie inicjatywy Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego przez wszystkie środowiska polonijne na świecie organizacji corocznie Polskiego Biegu Niepodległościowego 11 listopada w krajach zamieszkania na symbolicznym dystansie 1918 metrów (PiPzG).
2. Rekomendacje dotyczące turystyki polonijnej
a. Zwiedzanie miejsc historii i tradycji Rzeczypospolitej, zarówno w Polsce jak i poza jej granicami — elementem pozytywnego kształtowania wizerunku Polski (POT, PiPzG).
b. Opracowanie materiałów promocyjnych, na które jest zapotrzebowanie i dotarcie z nimi do zainteresowanych (POT).
c. Szerokie informowanie o już opracowanych materiałach promujących atrakcyjne turystycznie, historycznie i kulturowo miejsca w Polsce (POT).
d. Zwrócenie się do rządu polskiego o zwiększenie funduszy na promocję Polski jako kraju godnego odwiedzenia i poznania jego zabytków, kultury, itp. (Senat, rząd polski).
e. Zwrócenie się do Polonii i Polaków za Granicą o promowanie przyjazdów do Polski i promocji turystyki polskiej w środowiskach swego zamieszkania (PiPzG).
Uczestnicy ŚFSiTP popierają inicjatywę ustawodawczą Senatu RP wybrania Senatora RP, który będzie reprezentantem Polonii i Polaków za Granicą.
Na zakończenie kierujemy wyrazy podziękowania pod adresem Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oraz Polskiego Komitetu Olimpijskiego, partnera ŚFSiTP, za wsparcie w organizacji Światowego Forum Sportu i Turystyki Polonijnej podczas V Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy.
Sprawozdanie Światowego Forum Edukacji Polonijnej
Przygotowanie programu Forum
• Program Forum przygotował zespół w składzie: Dariusz Piotr Bonisławski, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska", Prof. Kazimierz Wiatr — senator RP, Tadeusz Adam Piłat — prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych;
• Prace programowe koordynowała Katarzyna Czyżycka — dyrektor programowy Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska"
Przebieg Forum
• Program Forum obejmował obrady w Ośrodku Rozwoju Edukacji, w dniu 21 września oraz wyjazd studyjny do Cytadeli Warszawskiej w dniu 22 września 2018 r., gdzie uczestnicy zapoznali się
z programem „Żywa lekcja Historii", przygotowanym przez dyrekcję Muzeum Katyńskiego w Warszawie.
• Program został zrealizowany w 5 sesjach, w tym w dwóch debatach panelowych.
• Sesjom przewodniczyli: Senator Kazimierz Wiatr, Tadeusz Adam Piłat, Jolanta Tatara,
Tomasz Różniak (w zastępstwie prezesa Dariusza Piotra Bonisławskiego) i Katarzyna Czyżycka.
• Program sesji i debat składał się z 18 wystąpień merytorycznych: 9 przedstawicieli organizacji polonijnych oraz 9 przedstawicieli władz i instytucji polskich.
• W ramach Forum odbyło się również wręczenie Nagród dla Polonijnych Nauczycieli Roku 2018
Gośćmi Forum byli:
• Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska,
• Senator Janina Sagatowska, przewodnicząca Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą
• Sebastian Kęciek, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej MEN
• Hubert Czerniuk, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ
• Anna Radecka, dyrektor Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą
Dokument końcowy Forum
• W Sejmie RP zostały zaprezentowany przez Tadeusza Piłata dokument końcowy Forum zawierający wnioski z obrad i podziękowania.
• Dokument końcowy Forum opracował zespół w składzie: Tadeusz Piłat, Jolanta Tatara, Dariusz Piotr Bonisławski i Katarzyna Czyżycka.
Dokument końcowy Forum Edukacji Polonijnej
odbywającego się w ramach V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy
Celem nadrzędnym Światowego Forum Edukacji Polonijnej odbywającego się w ramach V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy jest zapewnienie dzieciom i młodzieży polonijnej i polskiego pochodzenia dostępu do nowoczesnych metod nauczania języka polskiego i wiedzy o Polsce.
1. Na podstawie danych przekazanych przez MSZ stwierdzamy znaczny, 25% wzrost ilości dzieci uczęszczających na naukę języka polskiego. W ciągu ostatnich 2 lat liczba uczniów wzrosła ze 160 tysięcy do 200 tysięcy.
2. Stwierdzamy występujący brak nauczycieli polonijnych, toteż proponujemy uruchomienie studiów przygotowujących do tego zawodu, połączonych z systemem stypendialnym.
3. W przypadkach uzasadnionych zaleca się uruchomienie dyrektywy nr77/486/EWG w sprawie kształcenia dzieci pracowników migrujących do nauki języka ojczystego.
4. Uczestnicy Forum wspierają organizacje Polaków na Białorusi w ich działaniach na rzecz zachowania polskich szkół i nauki języka polskiego oraz wszystkie środowiska edukacyjne, które tego wsparcia potrzebują.
5. Dążymy wspólnie do znacznego zbliżenia stanowisk przedstawicieli różnych form nauczania języka polskiego.
6. Podjęliśmy decyzję o rozpoczęciu pracy nad długofalową strategią kształcenia młodzieży polonijnej i polskiego pochodzenia poza granicami kraju.
7. Widzimy konieczność zdefiniowania potrzeb dokształcania zawodowego nauczycieli polonijnych z wykorzystaniem lokalnych specjalistów wzmocnionych przez LOM ODN SWP
8. Zalecamy opracowanie podręczników do nauki języka polskiego w oparciu o poziomy językowe.
9. Widzimy potrzebę zwiększenia liczby przyjazdów i integracji dzieci i młodzieży polskiej i polonijnej z rówieśnikami z Polski.
10. Uważamy za konieczne objęcie szczególną troską młodzieży pochodzenia polskiego w Ameryce Południowej i skierowanie tam działań edukacyjnych
11. Wyrażamy troskę i konieczność wsparcia polskich szkół działających wśród mniejszości narodowych na Litwie, Łotwie, Czechach, Ukrainie i Białorusi.
12. Uważamy za konieczne rozszerzenie informacji o sposobie składania wniosków o dotacje dla szkół i placówek oświatowych.
13. Apelujemy do wszystkich środowisk polonijnych i polskich poza krajem o solidarność w dążeniu do osiągnięcia naszych wspólnych celów.
Uczestnicy wyrazili podziękowanie:
— Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej, Ministerstwu Edukacji Narodowej, Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska" i Radzie Polonii Świata za przygotowanie i możliwość uczestniczenia w Forum;
— Ośrodkowi Rozwoju Edukacji za gościnę;
— Muzeum Katyńskiemu w Warszawie za opracowanie programu „Żywa lekcja Historii" wizyty studyjnej.
Sprawozdanie z Światowego Forum Nauki Polskiej poza Granicami Kraju w setną rocznicę Odzyskania Niepodległości — „ Wkład nauki polskiej do nauki światowej w kontekście ponadczasowego dorobku, Odzyskania Niepodległości i współpracy międzynarodowej” ;
Warszawa 21-22 września 2018 r.
Głównym celem forum, w którym uczestniczyło 78 osób (z 22 krajów), było zapoznanie uczestników z aktualnym stanem wiedzy na temat uniwersalnego i ponadczasowego dorobku polskich naukowców prowadzących działalność poza krajem, a także z ich problemami i wyzwaniami, m. in. w kontekście współpracy z krajem i międzynarodowymi instytucjami naukowo-badawczymi.
W pierwszym dniu obrad — 21 września br., podczas trzech sesji i debaty panelowej, omówiono aspekty historyczne dorobku naukowców polskich z zagranicy, wątek badań i osiągnięć młodych polskich naukowców prowadzących działalność naukowo-badawczą poza krajem, stan wiedzy na temat najistotniejszych osiągnięć polskich naukowców z zagranicy o zasięgu globalnym i kwestie współpracy polskich naukowców z zagranicy z krajem. Podkreślono także potrzebę stworzenia aktualnej bazy danych aktywnych naukowców polskich prowadzących działalność naukowo— badawczą poza granicami Polski.
W sesji pierwszej, moderowanej przez dr hab. Hannę Krajewską — Dyrektora Archiwum PAN w Warszawie, głos zabrali: dr Joanna Pyłat — z Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie i SWP, która wygłosiła referat Polscy naukowcy nie/humaniści na emigracji i ich dorobek (do roku 1990); prof. Rafał Stobiecki — z Uniwersytetu Łódzkiego, który omówił temat Humanistyka polska na emigracji (do roku 1990); dr Evgeny Semenov — z Wschodnio-Syberyjskiego Państwowego Instytutu Kultury w Ułan Ude (Republika Buriacja, Federacja Rosyjska), który wypowiedział się na temat Bajkał i Zabajkale w badaniach polskich zesłańców po Powstaniu Styczniowym; dr Veronika Beliaeva-Saczuk — z Centrum Badań Arktycznych i Syberyjskich Instytutu Socjologicznego Rosyjskiej Akademii Nauk — RAN, Kunstkamera, która odniosła się do tematu Badacze polscy w Rosji — etnograficzne kolekcje zebrane przez polskich naukowców i podróżników w zbiorach Muzeum Etnografii i Antropologii im. Piotra Wielkiego; oraz prof. Wiesław Jan Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który przedstawił bilans Strat osobowych i ubytków intelektualnych nauki polskiej w aspekcie konsekwencji II Wojny światowej.
Sesję drugą, poświęconą Osiągnięciom polskich naukowców i współpracy międzynarodowej
(moderowaną przez dr Joannę Pyłat), zainicjowało wystąpienie prof, dr hab. Unislawa Williams — z Spelman College, w Atlancie w USA, która omówiła temat Współpraca naukowa pomiędzy naukowcami z polskimi korzeniami, a naukowcami z Polski. Następnie głos zabrali: prof, dr hab. Tomasz Kaźmierski — z Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, który przedstawił referat Polski Uniwersytet na Obczyźnie u progu jubileuszu 80-lecia; prof, dr hab. Krzysztof Cios — z Virginia Commonwealth University/PAU, który omówił temat Polonijni naukowcy a nauka polska — o zwiększaniu współpracy; prof, dr Tom Urbaniak z Cape Breton University (Sydney — Nowa Szkocja, Kanada), który omówił temat
Nauka przez doświadczenie — wkład Cape Breton University w rozwój życia polonijnego w Nowej Szkocji, w Kanadzie (studium przypadku); mgr Dominika Czerniawska z Uniwersytetu Warszawskiego, która w temacie Polscy naukowcy zagranicą zaprezentowała wyniki badań Fundacji Polonium.
W sesji trzeciej, moderowanej przez przedstawiciela Rady Naczelnej Polonii Australijskiej prof, dr hab. Mariana Radnego z University of Newcastle (Australia) i dr Joannę Pyłat, poświęconej Współpracy polskich naukowców z zagranicy z krajem i kwestii ewentualnych powrotów do kraju, udział wzięli: prof. dr. hab. Marian Radny, który omówił temat Polski naukowiec — obywatel
świata, kosmopolita, Polak; dr Marek Michalewicz z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego, Uniwersytetu Warszawskiego (reprezentujący także Institute for Advanced Computational Science Stony Brook University, New York, USA), który przedstawił referat W35 lat dookoła Świata — o asymilacji w Australii, USA i Singapurze, i re-asymilacji w Polsce polskiego naukowca; prof, dr hab. Maciej Wiznerowicz z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i Wielkopolskie go Centrum Onkologii, Międzynarodowego Instytutu Onkologii Molekularnej w Poznaniu, który wystąpił z tematem Kontynuacja prac badawczych na światowym poziomie po powrocie do polski: możliwości i pułapki. W sesji tej uczestniczyła również dr Zofia Sawicka — zastępca dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, która odniosła się do Wsparcia międzynarodowej działalności polskich naukowców w ramach programów NAWA.
Obrady pierwszego dnia Światowego Forum Nauki polskiej poza Granicami Kraju zakończyła debata panelowa z udziałem: drVeroniki Beliaeva-Saczuk, prof, dr hab. Unisławy Williams, dr Marka Michalewicza, prof, dr Toma Urbaniaka, dr Aleksandra Sielickiego, mgr Dominiki Czerniawskiej, inż. Bogusława Domaszewskiego, Wiesława Waltera Gołębiewskiego, prof. Krzysztofa Ciosa, prof, dr hab. Macieja Wiznerowicza, dr Zofi Sawickiej — wicedyrektor NAWA, moderowana przez prof, dr hab. Mariana Radnego i dr Joannę Pyłat.
W drugim dniu — 22 września 2018 r. — uczestnicy forum wzięli udział w trzech wizytach studyjnych. Osiemnaście osób odwiedziło Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW), przy ul. Kupieckiej 32, w Warszawie, gdzie zapoznało się z infrastrukturą Centrum i działalnością Wirtualnej Biblioteki Nauki. Wymieniło się także doświadczeniami z dyrekcją i pracownikami ICM UW. 29 osób odwiedziło Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) przy ul. Kłobuckiej 21, gdzie zapoznało się z założeniami projektu „Archiwa pełne Pamięci” i przechowywanymi w Instytucie materiałami fotograficznymi. Uczestnicy tej wizyty wzięli także udział w warsztatach, w trakcie których zajmowali się analizą dokumentów Centrum Udzielania informacji o Ofiarach II Wojny Światowej. Kolejne 13 osób wzięło udział w wizycie studyjnej w Centrum Nauki Kopernik.
Po południu w Senacie RP odbyła się podsumowująca dyskusja, w której uczestniczyły 43 osoby. W trakcie dyskusji omówione i ustalone zostały założenia i postulaty uczestników Światowego Forum Nauki poza Granicami Kraju, które zebrał i przedstawił w trakcie Podsumowującej Sesji Plenarnej prof. Marian Radny.
Postulaty i wnioski Światowego Forum Nauki Polskiej poza Granicami Kraju:
„ Uczestnicy Forum widzą potrzebę rzetelnej analizy historycznych i współczesnych dokonań polskich naukowców za granicą w kontekście indywidualnym, organizacyjnym i instytucjonalnym.
Uczestnicy widzą jednocześnie potrzebę wsparcia finansowego dla takich badań na Wschodzie.
Uczestnicy Forum widzą potrzebę popularyzacji osiągnięć naukowych i inżynierskich Polaków pracujących poza granicami Kraju. Powyższe działania przyczynią się do poprawy wizerunku Polaków i Polski na świecie.
Uczestnicy Forum widza potrzebę regularnych spotkań w ramach Światowego Forum Polskiej Nauki i Myśli Technicznej poza Granicami Kraju (nazwa robocza) z perspektywą ustanowienia centralnego organu polonijnego do spraw Polskiej Nauki i Myśli technicznej za granicą. Uważamy, ze organizacja ta mogłaby działać w oparciu o grupy robocze tworzone z misją wykonania tych zadań, np.
— zainicjować prace nad aktualizacją Encyklopedii Polonii Świata
— stworzyć mapą polonijnych organizacji naukowych i inżynierskich w celu określenia wspólnych działań i celów
— wypracować i wspierać formy integracji i współpracy branżowych organizacji polskich i polonijnych.
Uczestnicy Forum podzielają pogląd, że nowa Konstytucja dla Nauki (wchodzi w życie za kilka dni) ma potencjał poprawić wizerunek i jakość nauki tworzonej w Polsce. Deklarują jednocześnie gotowość udziału Polonii w procesie zmian. Proponujemy powołanie grup roboczych do kontaktu z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) i dyskusji w kwestii następujących inicjatyw:
— powołanie doradztwa naukowego przy Premierze RP w osobach wybitnych przedstawicieli nauki polskiej poza granicami kraju
— wprowadzenie do Rad Uczelni w Polsce przedstawicieli nauki polskiej poza granicami kraju
— wytworzenie mechanizmów finansowania łączonych, polsko-polonijnych grantów badawczych, inicjatyw technologicznych i transferu technologii;
Powołanie elitarnej Akademii Młodych z silnym głosem doradczo-opiniotwórczym
-stworzenie platformy do kontaktu z instytucjami typu Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA) w celu:
— opracowania bazy danych o naukowcach polskich za granicą nie mających bezpośredniego kontaktu z Polską;
— opracowanie bazy danych o naukowcach polskich za granicą chcących wysyłać swoich studentów na staże naukowe do Polski, i odwrotnie.
Uczestnicy Forum wyrażają poparcie dla inicjatywy Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie (PUNO) w staraniach o przyznanie tej uczelni praw nauczania na poziomie licencjackim.
Uczestnicy Forum dostrzegają dotkliwe rozproszenie informacji dotyczących inicjatyw Polski adresowanych do Polonii, nie tylko o charakterze naukowym,. Proponujemy powołanie instytucji (urzędu) w Polsce tylko i wyłącznie do spraw Polonii i kontaktów z reprezentacją tejże Polonii.
Uczestnicy wyrażają nadzieję na bardziej aktywne uczestnictwo w obradach przyszłego Forum Polskiej Nauki i Myśli Technicznej Poza Granicami Kraju przedstawicieli Senatu i MNiSW.
Uczestnicy Forum pozostają pod wrażeniem wizyt studyjnych w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW), Instytutu Pamięci Narodowej (IPN), oraz Centrum Nauki Kopernik.
Uczestnicy Forum zgłaszają postulat o sformalizowanie prawa do swobodnego i bezpłatnego dostępu do polskich pomników żołnierzy 2-go Kurpusu na Monte Cassino znajdujących się na terenach opactwa klasztoru na Monte Cassino
I Światowe Forum Mediów Polonijnych „Wykorzystanie najnowszych technologii w przekazie informacji"
Warszawa 19-23 września 2018 r.
KOMUNIKAT
I Światowe Forum Mediów Polonijnych odbyło się w ramach V Zjazdu Polonii Świata zorganizowanego przez Radę Polonii Świata, Senat RP i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska".
Zrzeszenie Organizacji Polonijnych w Szwecji wraz ze Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska" byli organizatorami Forum Mediów Polonijnych, które obyło się pod patronatem honorowym Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego oraz patronatem medialnym TVP Polonia.
Tegoroczne Forum było piątym z kolei spotkaniem, poprzednie cztery spotkania odbywały się jako Europejskie Fora Mediów Polonijnych. Udział w tegorocznym Forum wzięło udział 80 przedstawicieli mediów polonijnych (wydawnictw prasowych, portali, blogów, radia i telewizji) z 25 krajów świata.
Media polonijne spełniają ważną rolę. Są ściśle związane ze wszystkimi priorytetami polityki polonijnej władz polskich, ponieważ promują język, służą integracji środowisk polonijnych i przybliżają je do kraju.
W mediach zachodzą rewolucyjne zmiany, znikają wydawnictwa drukowane, a na ich miejsce pojawiają się portale, rozgłośnie radiowe, a nawet telewizje.
Media polonijne w Europie i na świecie muszą mieć wspólną platformę spotkań oraz wymiany doświadczeń i taką platformę zapewniały cztery poprzednie Europejskie Fora Mediów Polonijne oraz tegoroczne Światowe Forum Mediów Polonijnych.
W programie Forum Mediów udział wzięli m.in. przedstawiciele Senatu RP, MSZ, PAP, TVP Polonia i Polskiego Radia.
Organizatorów Forum reprezentowali: Teresa Sygnarek prezes Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji, Dariusz Piotr Bonisławski prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska", Tadeusz Adam Piłat prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.
Program I Światowego Forum Mediów Polonijnych opracowali Teresa Sygnarek, Zrzeszenie Organizacji Polonijnych w Szwecji i Roman Wróbel, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska".
W programie Forum zaprezentowano takie tematy jak:
— Strategia promocji Polski w świecie przez media polonijne,
— Rola mediów polonijnych w obronie dobrego imienia Polski oraz w podtrzymywaniu tożsamości narodowej w kontekście obchodów 100. Rocznicy Odzyskania Niepodległości,
— Rola i wpływ mediów w utrzymywaniu więzi pomiędzy ośrodkami polonijnymi a Krajem,
— Zasady komunikacji marki Polska.
Odbyły się także wizyty studyjne w TVP Polonia, Polskim Radio S.A. oraz Polskiej Agencji Prasowej.
Forum Mediów było nie tylko okazją do wymiany doświadczeń, ale zapewniło także profesjonalne warsztaty dla redaktorów polonijnych w takich dziedzinach jak: zasady budowania informacji oraz wykorzystanie smartphona do realizacji reportaży.
Uczestnicy zwrócili się z prośbą do organizatorów oraz do Senatu RP o umożliwienie kontynuowania Forum Mediów Polonijnych w przyszłych latach.
Obrady zakończyło przyjęcie przez uczestników I Światowego Forum Mediów Polonijnych dokumentu końcowego, w którym sformułowano najważniejsze merytoryczne wnioski konferencji, wyrażono podziękowanie organizatorom oraz wolę zacieśnienia współpracy pomiędzy mediami polonijnymi i kontynuacji regularnych spotkań medialnych.
Teresa Sygnarek
Prezes Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji
UCHWAŁA I ŚWIATOWEGO FORUM MEDIÓW POLONIJNYCH
Uczestnicy „I Światowego Forum Mediów Polonijnych" (ŚFMP) w Warszawie dziękują organizatorom Zrzeszeniu Organizacji Polonijnych w Szwecji, Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska" i Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych za zorganizowanie tegorocznego Forum oraz merytoryczne i profesjonalne przygotowanie programu Forum.
Zarówno organizatorzy, jak i uczestnicy dziękują Marszałkowi Senatu RP, Panu Stanisławowi Karczewskiemu za objęcie Forum patronatem honorowym oraz TVP Polonia za patronat medialny. Podziękowania składamy Prezydentowi RP Panu Andrzejowi Dudzie za spotkanie w Pałacu Prezydenckim oraz przedstawicielom Sejmu RP za możliwość wzięcia udziału w dwóch sesjach, inauguracyjnej i podsumowującej, w siedzibie Sejmu RP.
Obecnością na Forum zaszczycili następujący prelegenci:
dr Jan Maria Jackowski, z-ca przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu Senatu RP; Krzysztof Malinowski, Naczelnik Wydz. Strategii Promocji Polski, Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ;
Andrzej Fqfara, z-ca dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ;
Grzegorz Jopkiewicz, Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ;
Artur Lompart, dyrektor Biura Rzecznika Prasowego MSZ;
Filip Frąckowiak, z-ca dyrektora TVP Polonia;
Cezary Ciszewski, Akademia Filmowa TV C.A;
Wojciech Surmacz, prezes Polska Agencja Prasowa;
Aleksander Główczewski, Polska Agencja Prasowa;
dr Agnieszka Kamińska, z-ca dyrektora redaktora naczelnego Polskiego Radia 24;
Halina Ostas, kierownik Redakcji Polskiego Radia dla Zagranicy;
Edyta Późniak, magazyn radiowy „Polacy w świecie";
Krzysztof Skowroński, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
Dziękujemy wyżej wymienionym za obecność na Forum Mediów i wzięcie udziału w programie.
Światowe Forum Mediów Polonijnych odbyło się w ramach V Zjazdu Polonii Świata zorganizowanego przez Radę Polonii Świata, Senat RP i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska".
Tegoroczne Forum było piątym z kolei spotkaniem, poprzednie cztery spotkania odbywały się jako Europejskie Fora Mediów Polonijnych. Udział w tegorocznym Forum wzięło 80 przedstawicieli mediów polonijnych (wydawnictw prasowych, portali, blogów, radia i telewizji) z 25 krajów z całego świata.
I Światowe Forum Mediów Polonijnych pokazało postępujący proces odchodzenia od wydawnictw drukowanych na rzecz portali, jednocześnie dostrzegając konieczność utrzymywania prasy drukowanej.
Uczestnicy stwierdzają, że integracja poprzez merytoryczną współpracę i podnoszenie umiejętności poprzez szkolenia jest podstawową potrzebą środowisk mediów polonijnych.
Zwracamy się do władz polskich i organizatorów o wsparcie wszelkich inicjatyw i działań w tym zakresie.
Uczestnicy Forum przyjęli następujące wnioski:
Konieczna jest kontynuacja organizowania Forum Mediów Polonijnych przez Zrzeszenie Organizacji Polonijnych w Szwecji przy współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska" i Europejską Unią Wspólnot Polonijnych.
Do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska" wnioskujemy o:
pozyskanie środków finansowych na realizację wartości dodanej Forum Mediów Polonijnych zgłoszonej podczas IV Forum w 2017 roku — projektu utworzenia polonijnej grupy medialnej i dofinansowanie wspólnego portalu, który będzie obejmował swoją strukturą media polonijne
z różnych krajów,
Do Senatu RP wnioskujemy o:
— przyznanie środków finansowych na organizowanie corocznych forów mediów polonijnych, polegających na szkoleniach i warsztatach we współpracy z takimi mediami w Polsce jak: TVP, Polskie Radio i PAP, dla dziennikarzy i redaktorów polonijnych ze świata,
— wprowadzenie rzecznika reprezentującego media polonijne do udziału w posiedzeniach Komisji Senackiej spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.
Do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wnioskujemy o:
— archiwizację polonijnych wydawnictw i audycji.
Powyższa treść została zatwierdzona przez uczestników I Światowego Forum Mediów Polonijnych.
Warszawa, 21 września 2018 r.
