Aktualności

28 listopada członkowie Moskiewskiej Autonomii Narodowo-Kulturalnej Polaków „Dom Polski” odwiedzili dawny Poligon NKWD w Butowie, jedno z najważniejszych miejsc upamiętnienia ofiar represji stalinowskich. Przez wiele lat ten teren nieopodal obecnej granicy administracyjnej Moskwy pozostawał pilnie strzeżoną tajemnicą państwową i krył tragedie tysięcy niewinnych osób, które zostały tam zgładzone i pochowane w zbiorowych grobach. Na płytach widnieją imiona 20 760 osób, w tym ponad 1000 Polaków. Centrum zbudowane wyłącznie ze składek zwykłych ludzi jest zarządzane przez Rosyjski Kościół Prawosławny.

Delegację oprowadził po poligonie pracownik ośrodka Anatolij Mordaszow, który szczegółowo opowiedział o historii tego miejsca poświęcając uwagę spoczywającym tam Polakom oraz kontaktom z polskimi organizacjami katolickimi, społecznymi i państwowymi. Od wielkiego drewnianego krzyża, który został przywieziony z Wysp Sołowieckich, uczestnicy przeszli przez teren poligonu do jednej z cerkwi, w której na honorowym miejscu został umieszczony obraz Matki Boskiej Częstochowskiej szczególnie czczony przez katolików.  Przed tą ikoną modlą się także liczni prawosławni pielgrzymi, którzy przychodzą tutaj oddać hołd współwyznawcom, z których ponad trzysta zostało kanonizowanych przez Kościół Prawosławny jako święci męczennicy. Niektórzy zabici w Butowie prawosławni duchowni byli Polakami. Pielgrzymki do Częstochowy zawsze były ważnym elementem polskiej tożsamości. Dzisiaj odwiedzający poligon katolicy mogą wypowiedzieć słowa modlitwy przed tym obrazem, który tak wiele znaczy dla każdego Polaka.

Po wizycie w cerkwi przyszedł czas dla krótkiej modlitwy przed krzyżem postawionym między miejscami masowych pochówków, gdzie zwykle odprawiane są nabożeństwa żałobne. Potem złożono kwiaty i zapalono znicze przed płytami z imionami ofiar, które postawiono dla każdego dnia kaźni w latach terroru. Dla wieńca od Domu Polskiego wybrano płytę 26 maja 1938 roku. Skatowano wtedy dziesiątki naszych rodaków — studentów moskiewskich uczelni, zwykłych robotników, pracowników rozmaitych instytucji.

Na zakończenie uczczono minutą ciszy pamięć wszystkich ofiar represji stalinowskich. Donośny dźwięk dzwona nad zaśnieżonym poligonem nawoływał zawsze pamiętać ich imiona.

Sergiusz Słoistow
Foto: W. Ryczkow-Makiejew